Bir Uçak Modelini Değerlendirmek
H.Ufuk AYDINER



Bitmiş bir modeli başkalarıyla paylaştığımızda aldığımız tepki ve yorumların çoğu yapıcılıktan uzaktır. Genelde karşı karşıya kalınan tavır "eline sağlık" vesaire türevi ne modeli yapana ne de modeli değerlendirene yarar sağlamayan yaklaşımlardır. Unutulmamalıdır ki modelciliğimizin gelişmesi hatalarımızı düzelterek olacaktır. Peki bir model nasıl bilinçli olarak değerlendirilir? Öncelikle bir modele baktığımızda objeyi genel modelcilik kıstasları dahilinde değerlendirmemiz gerekir. Konuyla ilgili temel değerlendirme prosedürlerini ilgili linkte bulabilirsiniz. Bu vesileyle güzel ile çirkini veya doğru ile yanlış modeli birbirinden ayırmanız mümkün olacaktır.

"Güzel gözüken" bir modelde temel modelcilik kriterlerine göre yapılmış hataları göstermek açısından seçtiğim model geçtiğimiz aylarda bitirdiğim Hasegawa 1/48 Saab Draken. Modelle ilgili galeriye linkten ulaşabilirsiniz.

Öncelikle modelimizin genel bir pozu;



İlk olarak hizalanmalara bakmamız gerekir, plan görünüşleri bu iş için biçilmiş kaftandır. Eğer modeli canlı inceleme şansınız yoksa ve bu açılardan fotoğrafı çekilmemişse yapmanız gereken modeli kendi kafanızda perspektife oturtmaya çalışmaktır. Burada bu iş için direkt plan görünümlerini kullanacağız.

Üst görünüm; hizalanmalar vs;

      - Pitot tüpü uçağın merkez aksında sağa doğru bakmakta,
      - Servis çıkartmaları asimetrik yerleştirilmiş, bu tip bir uygulama gerçek uçakta mevcut değilse yanlış bir yerleştirme mevzu bahis demek. Bu durumda modeli yapana konuyla ilgili dökümanı olup olmadığı sorulmalı, yok ise eğer ki bu durumda mevcut değil bu tip bir döküman, bu asimetrik yerleşim modelcinin hatasından kaynaklanmakta.
      - Milliyet işaretleri; ikisi aynı hizada değil, dökümanı yok ise modelci hatası mevcut.
      - Panel eskitmesi; Amerikan donanma uçakları gibi eskimiş olması gene döküman ihtiyacı göstermekte. Dolayısıyla "güzel" gözükmesi için modelci tarafından yapılmış bilinçli bir hata. Bilinçli veya güzel olması ya da olmaması modeli yanlış olmaktan kurtarmıyor.




Alt görünüm; hizalanmalar vs;

      - Pitot tüpü uçağın merkez aksında sola doğru bakmakta,
      - Burundaki podun hizalanması; doğru yapılmış. Tekerleklerin merkezleri doğru hizalanmış.
      - İniş takımları; aynı hatta olmaları sebebiyle doğrular.
      - Yakıt tankları; paralel değiller, keza hemen dışlarındaki paylonlarda hizalanma ve açı olarak yanlış yerleştirilmiş.
      - Alt eskitme; aşırı gözükmesine rağmen konuyla ilgili değişik dönemlerde çekilmiş birden fazla Draken fotoğrafında rastlanıldığı için doğru bir uygulama.


Ön görünüm; hizalanmalar vs;

      1- Hava alıklarında derinlik hissi yok, en azından zeminleri siyaha boyanabilirdi,
      2- Paylonlar, simetrik yerleştirilmedikleri için yanlış.
      3- Tekerlekler dolayısıyla dikmeler; aynı asimetriklik sorunu mevcut dolayısıyla yanlış.
      4- İniş takım kapakları, simetrik yerleştirilmedikleri için yanlış.
      5- Uçağın kanatlarının hizalanması, doğru bir uygulama, dikey stabilizeyle de doğru hizalanmış durumdalar.
      6- Yakıt tankları, gövdeden simetrik açılardan çıkmamaktalar.







Modelimiz hizalanmalardan sınıfta kalmış durumda, peki ya detaylar?

Yamuk olduğunu bildiğimiz pitoya yakından bakalım; yanlış bir dekal uygulaması, bu gibi durumda boyamak daha doğru bir yol gibi gözükmekte.






Detaylardan devam edelim

      1- Yapıştırmaların kalınlığı belli olmakta, ince son kat verniği atma uğruna atlanan bir detay.
      2- Son kat verniğin portakal kabuğu efekti sergilemesi.




      - Eskitmenin özensiz yapılması; Naca girişinin lekelenmiş olması, panelden akması gereken pisliklerin uçuş yönünün aksi istikametinde yayılmış olması.





      1- Motor çıkışının modelin elde evrilip çevrilmesinden dolayı boyasını kaybetmesi.
      2- Maskelemeden kaynaklanan kötü bir boya hattı.





      - Eskitme yaparken sağa sola bulaşan boyaların meydana getirdiği lekeler.
      - Uçuş yönüne uygunluk göstermeyen akıntılar.





      1- Eskitme yaparken sağa sola bulaşan boyaların meydana getirdiği lekeler.
      2- Dekalin maske bandı veyahut benzer bir uygulamadan dolayı yırtılması.
      3- Eskitmenin özensiz uygulamasından kaynaklanan lekeler





      - Dekalin yüzeyden ayrılması sonucu çıkan temiz alanın geri kalanıyla modelin uyumlu hale getirilmemesi.





      - Burun podunda yanlış maske uygulaması.





      - Ön tekerde boyanın overspray olması.





      1- Kalıp izleri
      2- İtici izleri.
      - Tek başına bütün modeli götürmeye yeter de artar





      1- Burun podunun saydam ucunun düzgün oturtulmaması.
      2- Dekalin kalınlığının ince vernik yüzünden belli olması.
      3- İki renk arasındaki geçişte overspray olması





      1- Paylonun ucuna üst rengin bulaşması.
      2- Paylonun kanada düzgün oturmaması.





      1- Ön tekerde overspray.
      2- Antenin önündeki siyah boyanın düzensiz olması.
      3- Kalıp izleri
      4- İtici izleri
      5- Gölgeleme amaçlı atılmış boyanın yoğunluğundan dolayı leke yapması





      1- Dekalin kalınlığının ince vernik yüzünden belli olması.
      2- Cam maskesinin boyayı yırtması dolayısıyla net bir hattan uzaklaşması.
      3- Camda maskeden kaynaklanan boya kaçakları
      4- Yapıştırıcı izi





      - Açılması gereken hava alıklarının siyah boyayla geçiştirilmiş olması.





     - Tesviye hataları, kapatılması gereken çizgilerin olması, açılması gereken detayların es geçilmesi.





      - Dekalin kalınlığının ince vernik yüzünden belli olması.





      - Dekalin kalınlığının ince vernik yüzünden belli olması ve silvering (altında hava kabarcığı kalma durumu) yapması.





Görüldüğü üzere model ilk bakışta düzgün gözükse de dikkatli bakınca ve detaylara inince sınıfta kalmakta. Umarım bundan sonra bir modele yorum yapmadan önce dengeli bir değerlendirme yapabilirsiniz. Unutulmamalı ki hatalar görüldüğü sürece bir sonraki modelde tekrarlanma olasılıkları azalmaktadır.

İyi modeller