Sayın Tayfun Gerdan'dan gelen "kamuflaj ve genel olarak boya nasıl yapılır, makede ilk başlayanlara adım adım anlatacak bir makaleye ihtiyaç var" gazı sayesinde okumuş olduğunuz makaleyi yazdım. Pek fazla olmayan edebiyat yeteneğim yüzünden girizgah kısmını geçip sadede geliyorum.

Önce bize gerekecek malzemelerden başlayalım:

-Bir kompresör. (Kompresörümüzün depolu olması, bir regülatör ve suyu buharı tutacak "tuzağı" olması tercih edilir. Ayrıca kamuflaj boyarken uzun süreler çalışacağımız için gürültüsü az olan bir kompresör hem dilkkatinizin dağılmaması, hem de varsa diğer ev halkı tarafından "kes şu zırıltıyı artık" laflarına maruz kalmamanız için iyi olur. Komşuları boşverin, onlar zaten evde kompresör olacağını tahmin edemeyeceği için gelen tartartar-pısss pısss seslerine anlam vermeyip size hiç bulaşmayacaklardır.)

-Bir airbrush, tercihan 2 airbrush. Birisi double action, diğeri olabildiğince basit single action.Maket boyamaya yeni başlayacaklar için bunları da izah edelim:

Airbrush'lar üçe ayrılır:

Double action: Bu airbrushlar karmaşık yapıdadırlar.Temizlemesi zordur. (Zaten bu yüzden tercihan 2 airbrush diyorum, yoksa tabii ki bir dobule action aribrush her türlü ihtiyacınızı görecektir.) Tetiğe basılınca hava çıkar, daha sonra tetiği ne kadar geri çekerseniz o kadar fazla boya püskürtülür.Böylece çok daha ince çalışabilirsiniz.
Single action internal mix:Tetiğe basınca hava ile beraber boya püskürür. Boyanın ne kadar ince ya da kalın atılacağı ayrı bir yerden ayarlanır genelde. Boya airbrush'ın içinde havayla karışır.
Single action external mix: Yukarıdakinin aynısı, sadece boya ile hava airbrush'ın dışında karışıyor. Temizlemesi en kolay olanlar bunlardır.

-Pipetler:Boyaları karıştırırken, tiner eklerken, boya transfer ederken kullanacağız. Laboratuar malzemesi satan yerlerde bulabilirsiniz. "3 ml Pasteur pipeti" olarak geçiyor literatürde.
-Kağıt havlu,tuvalet kağıdı
-Malzemelerimizi temizlemek için selülozik tiner. (Sentetik tiner de kullanılabilir, ancak selülozik tiner çok daha iyi temizler her türlü boyayı. Airbrush'ınızın lastik ya da plastik kısımlarına zarar verme ihtimali var. Eğer öyle parçaları varsa sentetik tiner kullanın).
-2B bir kurşunkalem.
-Boyalar ve uygun incelticiler.
-Karıştırma kapları. (Boş Tamiya boya şişeleri temizlemesi kolay olduğu için karıştırma kapları olarak kullanılabilir. Suyun altında yıkamanız yeterli. İnatçı lekeler için selülozik tiner ve eski bir diş fırçası kullanabilirsiniz, selülozik tiner deriyi tahriş eder, dikkat. Bir bulaşık eldiveni takmanızda fayda var.)

Yapacağımız ilk iş makedimizin ana rengini oluşturan en açık rengi boyamak. Kamuflaj boyarken açık renkten koyu renge doğru gideceğiz. Bunun sebebi koyu renklerin genellikle açık renklerin üzerini daha kolay kapatması. Ben bu makedi boyamak için Tamiya akrilik boyaları ve kendi tinerini kullandım. Gereken renkleri http://www.dana-nield.com/tamiya/displayall.asp adresindeki tablolardan karışım yaparak elde ettim.

Ana rengi atmak için boyamızı çok fazla inceltmemize gerek yok, 1.5-2 ölçü tinere 1 ölçü boya gibi bir oran. Boyamızı ayrı bir kapta inceltiyoruz, ana boya şişesine inceltici koymuyoruz.

Şişeye önce tiner koyduk, sonra boyamızı damlattık. En son da bu sadece iş için kullandığımız 6-8 numara bir fırça ile ikisini iyice karıştırıyoruz.

Şimdi makedimizin ana rengini boyayabiliriz. Ben Pasche H model airbrush kullanacağım bu iş için

Kompresörümüzün basınç ayarını 20 psi civarlarına getiriyoruz. Kullanacağınız basınç yapacağınız işe, boyanızın markasına, kıvamına, enamel ya da akrilik olup olmadığına, havadaki neme vs vs göre değişiklik gösterir. Genelde boyanın düzgün olarak çıktığı en düşük basıncı tercih ediyorum ben. Çok yüksek basınçlar boyanızın dağılmasına ve daha makede düşmeden kurumasına yol açacağı için pek iyi olmaz. Ama tabii onun da kullanıldığı yerler var, AFV kirletme gibi mesela.

Basınç ayarımızı yaptıktan sonra boyamızın istediğimiz gibi çıkıp çıkmadığını ve düzgün kapatıp kapatmadığını test etmek için işe yaramaz bir parça ya da herhangi bir düz yüzey üzerine atarak test ediyoruz. .

Bu test kısmını atlamak ya da direk makedin üzerinde yapmak sinir sağlığınız için pek tavsiye edilmez :)

Önce ince bir kat boya atıyoruz, Enamel olsun, akrilik olsun bu kat boya 1 dk içinde tutulacak kadar kurumalı. Eğer daha uzun sürüyorsa çok kalın attınız demektir. Hava basıncı da öyle ayarlanmalı ki bir meltem şeklinde boyayı makedin üzerine nazikçe üflesin. Kasırga gibi olmasın yani.

Bu ilk kat boya kuruduktan sonra ikinci katı atıyoruz, bu sefer daha kalın olmak üzere. Bu attığımız kat boya da en fazla 5 dk gibi bir sürede kurumalı. Boyanız ne kadar ince olursa o kadar güzel görünecektir ve makedinizdeki detaylar kapanmayacaktır.

 

Şimdi sıra geldi kamuflajdaki ikinci rengi atmaya. Bunun için gene ayrı bir kapta boyamızı hazırlıyoruz. Bu sefer boyamız iyice ince olacak, 7-8 ölçü tiner,1 ölçü boya gibi.

Önce kamuflaj patternimizi kurşunkalemimizle makedimizin üzerine çiziyoruz. En az 2B olmalı ucumuz yoksa alttaki boyayı zedeleyerek iz bırakır

Sıra geldi kamuflajımızı atmaya. Bu iş içinse Paasche VSR 90 kullanıyorum

Airbrushımızı bu sefer yüzeye iyice yaklaştırıyoruz ve tetiği çok az geriye çekiyoruz. Hava basıncımız boyanın çıkışını kolaylaştırmak için biraz daha fazla olabilir. Airbrush'ımızı yüzeye eğik tutuyoruz, bu sayede bize yakın olan kenarda daha keskin bir geçiş elde ediyoruz. Bu şekilde patternimizn kenarını ince bir çizgi olarak çiziyoruz, ve bu işi makedin üzerinde bu rengi kullanan bütün alanlar için tekrarlıyoruz. Kamuflaj boyamada en çok vaktinizi alacak kısım da bu olacak. Düzgün çizgiler elde etmek için makedi masanın üzerine bırakmanız ve bileğinizi masanın kenarına dayamanız işinizi kolaylaştıracaktır. Makedi sol elde, airbrush'ı sağ elde tutarsanız, iki eliniz birden titreyeceğinden daha kötü sonuçlar alırsınız.

Şimdi biraz daha koyu bir boya yazırlıyoruz, ama double action airbrush'ımızın ucu ince olduğu için gene de ilk ana rengi boyarken kullandığımız kadar kalın değil. Yoksa memeden çıkmaz ve tıkanabilir. 3 ölçü tiner 1 ölçü boya gibi mesela. Bu boya ile kenarlarını çizdiğimiz alanları dolduruyoruz

Aynı işlemi üçüncü ve diğer renklerimiz için de yapıyoruz. Önce dışını çiziyoruz

Sonra da içlerini dolduruyoruz

Bu işlem de bittikten sonra olay tamam gibi görünse de aslında değil. Bazı yerlerde istediğiniz keskinlikte geçişi yakalayamamış olabilirsiniz, ya da koyu rengi boyarken, için doldururken açık renkli kısıma taşırmış olabilirsiniz. Çok az da olsa diğer yerleri boyarken yanlış boyalar uçup yanlış yerlere konmuş olabilir. Makedi çok fazla everip çevirdiğimiz için boya zedelenmiş olabilir. Üzerine toz,tüy yapışmış olabilir. (Bunları 1200 numara zımpara ile zımparalayıp yokedebilirsiniz.) Bu sefer de koyu renkten açık renge doğru giderek gereken yerlere rötuş yapıyoruz. Bu aşamada boyamızın bazı kısımları parlak, bazı kısımları mat görünebilir, önemli değil. Vernik aşamasından sonra hepsi üniform hale gelecektir.

En son olarak ta airbrushlarımızı tamamen sökerek temizliyoruz. Bu aşamada düz renk, vernik vs atmak için kullandığımız 3 parçadan oluşan, içine boya girmeyen "external mix single action" airbrush'ımızın değerini daha iyi anlıyoruz.

Boya işimiz bitti. Şimdi sırada eskitme, vernikleme ve dekalleme var. Bunlar da başka bir makalenin konusu. Burada anlattığım "freehand" ya da "serbest el" denilen kamuflaj boyama tekniği. Bunlar dışında 2 tane de maskeleyerek kamuflaj boyama tekniği var, hard mask ve soft mask.

Hard mask tekniğinde maskeleme bandından kamuflaj patternimizi kesiyoruz ve makedimizi maskeleyerek boyuyoruz. Tabii geçişler yumuşak değil, sert oluyor. Gerçek uçaktaki geçişler de sert ise kullanılmalı.

Soft mask tekniğinde ise kamuflaj patternimiz kartıondan kesiyoruz, ancak tamamen yüzeye yapıştırmıyor, biraz yukarıda sabitliyoruz.Bu iş için poster yapıştırmakta kullanılan zımbırtıları (Uhu tac) ya da çift taraflı yapışkanlı köpük gibi şeyleri (Adını bilmiyorum) kullanabilirsiniz. Pratikte maskeyi biraz yukarıda tutacak herhangi bir şey iş görür. Rulo haline getirilmiş bant ta olabilir. Boyamızı maskeye dik tutarak düşük basınçla atıyoruz, boya yüzeye düşerken dağılacağı için yumuşak ve düzgün bir geçiş elde ediyoruz. Bu yöntem freehand boyamaya göre çok daha hızlı ve kolay. Peki neden freehand boyuyoruz? Çünkü maketçilik normal insanların sinirlerini bozup onlara kafayı yedirtecek şeyleri yaparken zevk alma sanatıdır. :)

Yukarıda anlattıklarım benim uyguladığım teknikler. Zamanla siz de kendi stilinizi ve teknikleriniz geliştireceksiniz, hatta neden böyle yapmış ki bunu diyeceksiniz bana. Bunun için yapmanız gereken tek şey var:bol bol pratik. İyi maketler...