Ben de zamaninda uretim surecinin muhendislik yonu uzerine biraz kafa patlattigim icin ayni konuyu arastirmistim. Bildigim kadariyla anlatmaya ve referanslar vermeye calisayim. Gecmiste kullanilan teknikler farkli oldugu icin sadece gunumuzde yaygin olarak kullanilan surecten bahsedecegim:

-Cogu firma modeli yapilacak konu ile ilgili detayli cizimler ve fotograflar ile ise basliyor, konunun gercek bir ornegine ulasabilirlerse gerekli olcumleri yapiyor.
-Kalibin tasarimi surecinde degisik firmalar degisik metodlar uyguluyor:

-Bazi sirketler eldeki planlardan direk olarak kalip tasariminda kullanilacak 3D CAD cizimlerini yapmaya basliyorlar, ya da cizimleri taseron tasarim burolarina yaptiriyorlar. Bu yaklasima ornek olarak degisik firmalara model kit kalibi tasarimi yapan Braz Models'in kalip cizimlerini inceleyebilirsiniz.

BraZ CAD cizimleri

-Bazi sirketler ise CAD modellerini cizmeye baslamadan once eldeki bilgilerden yola cikarak elde yapilmis bir "ana model" (master) ile baslamayi tecrih ediyor. Daha sonra bu master modeli kullanarak CAD cizimleri yapiyorlar. Anlasildigi kadariyla Trumpeter firmasi en azindan bazi projelerinde bu metodu kullaniyor, cunku zaman zaman yaptiklari master modellerin resimleri Internet'e siziyor.

Asagidaki linkte Trumpeter tasarimcilarindan birisi ARC'de uzerinde calismakta olduklari 1/32 Mig-27 kitinin master modelinin resimlerini "citlatmis". Fikir sahibi olmak acisindan:

Trumpeter Mig-27 master tasarimi

-3D CAD uygulamalari icin cok sayida yazilim olmasina ragmen sagda solda okudugumuz mulakatlardan, konu uzerine dergi makalelerinden su anda en cok kullanilan yazilimin SolidWorks oldugu anlasiliyor.

-Yapilacak modelin hangi parcalardan olusacagi, bu parcalarin nasil kaliplanacagi konusu bu noktada uzman kalip tasarimcilari tarafindan yapiliyor ve kalip icin gerekli CAD cizimleri yapiliyor.

-CAD cizimleri bittikten sonra cogu firma prototip uretimi icin halk arasinda "3D printer" denilen "hizli prototipleme" (rapid prototyping) makineleri kullanarak maket parcalarinin 1:1 kati orneklerini uretiyorlar. Bu konuda da faaliyet gosteren bircok firma var. Sozgelimi Bandai firmasi Gundam kitlerini prototiplemek icin Objet Eden tipi makineler kullaniyormus:

Bandai Gundam hizli prototipleme

Bu arada en azindan ABD'de bircok resin detay seti/ufak olcekli kit uretim firmasinin da parcalarini tasarlarken benzer 3D hizli prototipleme makineleri kullandiklarini belirteyim. Cizimleri kendileri yaptiktan sonra "printapart.com", "shapeways.com" gibi sirketlere gonderip 3D cikti aliyor, sonra bunlari detaylandirip kalibini alarak uretime basliyorlar.

-CAD cizimlerinden kalip imalatina gecis isini ise enjeksiyon kalip tasarimcilari yapiyor. Bu kisilerin unvani hakkinda cok bilgim olmamakla beraber Turkiye'de ve ABD'de elektronik firmalarinda kalip tasarimlarini yapan benzer gorevde insanlarin kalip tasarimini is basinda ogrenmis teknisyenler ve makine muhendisleri oldugunu biliyorum.

-Enjeksiyon kaliplari celikten (bazi "short run" yani kisitli sayida uretilecek kitler icin daha yumusak metaller kullanilabiliyor) yapildigi icin bilgisayar kontrollu "CNC milling machine" denilen tezgahlarda kalip kesimi yapiliyor. Sozgelimi FineMolds firmasi Makino firmasinin urettigi CNC tezgahlarindan V33i'yi kullaniyormus. Ancak sektorde bir suru buyuk CNC tezgahi ureticisi var.

Makino V33i

-Kaliplar tasarlandiktan sonra geriye plastik parcalarin buyuk enjeksiyon kalip makinelerinde basilmasi kaliyor. Plastik olarak polystyrene kullaniliyor.

Bu tekniklerin hepsi Turkiye'de de bircok degisik endustride yillardir kullanilan seyler ve gerekli bilgi birikimi, makineler vb. var. Enjeksiyon kalip tasarimi tuketim maddelerinin ambalajlarinin yapimindan tutun da elektronik cihazlarin dugme, buton vb. yapimina kadar bircok alanda Turkiye'de uzun yillardir yapiliyor. Hizli prototipleme de ilk basladigindan beri Turkiye'de mevcut, ben henuz Turkiye'de universite ogrencisiyken 1994-1995 doneminde BEKO ve Basari Elektronik gibi firmalar bazi urun parcalarinin ilk modellerini CAD cizimlerinden hizli prototipleme makinelerinde ozel resinlerden uretiyorlardi. Solid Works de anladigim kadariyla Turkiye'de de yaygin bir tasarim programi.

Umarim yardimi olur.

KA

Model üretimine örnek olabilecek bir video. Japonya da Gundam yapym a?amalary gösteriliyor.

http://www.youtube.com/watch?v=6bgfbteTLfY